st. sierż. Zygmunt Stanisław

St. sierż. Stanisław Zygmunt – archiwum Mariana Ropejko.

Urodził się w dniu 29 stycznia 1899 w Rudołowicach (powiat Jarosław) jako syn Michała i Marii z domu Chowaniec. Jego rodzeństwem byli bracia: Władysław (ur. 13 czerwca 1911) i Eugeniusz (ur. 11 maja 1919) oraz siostry: Katarzyna (ur. 12 listopada 1908) i Seweryna (ur. 10 kwietnia 1921). Po ukończeniu czterech klas szkoły powszechnej rozpoczął pracę u ojca na roli. 10 marca 1917 został zmobilizowany do armii austro-węgierskiej, w której służył do 1 listopada 1918. W dniu 29 stycznia 1919 powrócił do Jarosławia, gdzie 5 marca 1919 został powołany do odrodzonego Wojska Polskiego i wcielony do 14 pułku piechoty z przydziałem do 7. kompanii.

W stopniu sierżanta wziął udział we wszystkich walkach pułku w trakcie wojen polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. Walczył między innymi pod Samborem, Drohobyczem, Stryjem, Stanisławowem, Niżniowem, Czortkowem, Gniłą Lipą, Popieluchami, Bukaczowcami i Dżurynem. Jako dowódca I plutonu 7. kompanii 14 pp wyróżnił się szczególnie w dniu 3 lipca 1919 podczas akcji pod Buczaczem. Mając za zadanie obejść wraz z plutonem pozycje nieprzyjaciela (wspomaganego pociągiem pancernym) od strony toru kolejowego, śmiałym swym działaniem odrzucił go o 4 kilometry biorąc kilkunastu jeńców. Również 23 maja 1920 pod Zamostoczem na Białorusi wyróżnił się w boju – zgłosił się wówczas ochotniczo do akcji i wraz ze swym plutonem (wzmocnionym jednym karabinem maszynowym) obszedł wroga od tyłu i niespodziewanym atakiem rozproszył go po lesie, zdobywając przy tym kilku jeńców i dwa karabiny maszynowe. Kolejny dowód swego męstwa dał 2 września 1920 pod Reklińcem w Galicji Wschodniej, kiedy to nie zważając na ogień bolszewickich karabinów maszynowych na czele swego plutonu pierwszy ruszył do ataku, porywając swym przykładem całą kompanię. Dzięki temu polska kompania bez strat własnych opanowała Rekliniec, zdobywając przy tym kilkunastu jeńców, dwa karabiny maszynowe oraz kilka wozów z materiałem wojennym.

Za dokonane podczas tych wojen czyny męstwa i odwagi sierżant Stanisław Zygmunt odznaczony został dwukrotnie Krzyżem Walecznych (wnioskowany był również do odznaczenia Orderem Virtuti Militari). Na początku stycznia 1921 piastował stanowisko szefa 7. kompanii 14 pułku piechoty.

Następnie kontynuował karierę wojskową jako podoficer zawodowy w 14 pułku piechoty, dyslokowanym w 1921 do Włocławka. 1 października 1923 mianowany podoficerem zawodowym. W toku dalszej służby awansowany do stopnia tytularnego starszego sierżanta (od 1 maja 1930) i starszego sierżanta.

Mocą Rozkazu Organizacyjnego Nr 1 Dowództwa 14 pułku piechoty z 16 września 1930 tyt. st. sierż. Stanisław Zygmunt przydzielony został na stanowisko instruktora w plutonie łączności. Przydziały do plutonu łączności zostały mu nadane również Rozkazami Organizacyjnymi Dowództwa 14 pułku piechoty Nr 1 z 1 kwietnia 1932 i Nr 3 z 1 września 1933. Zajmował w tym czasie stanowisko szefa plutonu łączności włocławskiego pułku.

Kasyno podoficerskie 14 pułku piechoty. Starszy sierżant Karol Furtek siedzi pierwszy z prawej (widać część twarzy), trzeci z prawej siedzi chor. Józef Motyka. Od lewej siedzą: 2 – chor. Jan Zarębski, 4 – st. sierż. Stanisław Szturm, 5 – st. sierż. Stanisław Dziedzic, 7 – sierż. Zygfryd Kowalski, 8 – st. sierż. Stanisław Zygmunt. Archiwum Mariana Ropejko.

Stanisław Zygmunt był pozytywnie oceniany przez przełożonych, którzy widzieli w nim pracowitego i sumiennego podoficera, dodatnio oddziałującego swą postawą na młodszych podoficerów i mającego duży wpływ na wychowanie żołnierzy. Jako pomocnik dowódcy plutonu łączności wiele czasu (także pozasłużbowego) poświęcał wykorzystaniu i utrzymaniu sprzętu szkoleniowego.

Uczestnik kampanii wrześniowej 1939. Na stanowisku szefa 3. kompanii ckm 14 pp dowodzonej przez por. Czesława Roleckiego uczestniczył w walkach pod Mełnem i Grutą oraz w bitwie nad Bzurą (wg części źródeł zajmował stanowisko szefa II batalionu 14 pułku piechoty, którym to batalionem dowodził mjr Jan Łobza). Ciężko ranny 18 września 1939. Ze względu na zły stan zdrowia zwolniony z niemieckiej niewoli, powrócił w rodzinne strony. Zmarł 4 lutego 1940 w Rudołowicach na zapalenie płuc. Spoczywa na tamtejszym cmentarzu parafialnym.